Opis Wêglówki
Wie¶ letniskowa (1100 mieszkañców) nad potokiem o tej samej nazwie, podchodz±ca wysoko pod prze³êcz Jaworzyce (596 m) i Lubomir (904 m). Pod wzglêdem administracyjnym nale¿y do gminy Wi¶niowa. Nazwa wêglówki pochodzi od dawnego zajêcia jej mieszkañców, jakim by³o wypalanie wêgla drzewnego. Z kolei nazwa przysió³ka Wêgierskie, niegdy¶ osobnej wsi, pochodzi od osadników przyby³ych z Wêgier w czasie wojen z Turcj± i powstañ antyhabsburskich.
Historia Wêglówki
Wie¶ Wêglówka wzmiankowana jest jako osada s³u¿ebna starostwa dobczyckiego. w 1581 r., powsta³a byæ mo¿e jeszcze w XV w. Mieszkañcy jej trudnili siê pozyskiwaniem drewna z lasów £ysiny oraz wypalaniem wêgla drzewnego, który dostarczano do Dobczyc. W 1660 r. so³tysem Wêglówki by³ Wojciech Hubicki, ¿o³nierz króla Jana Kazimierza. W 1661 r. inwentarze wymieniaj± w s±siedztwie Wêglówki kolejn± osadê wêglarzy, Wêgierkê, wch³oniêt± w XVIII w. Po l rozbiorze Polski Wêglówka i Wêgierka wraz z pozosta³ymi miejscowo¶ciami starostwa dobczyckiego by³y dzier¿awione ró¿nym w³a¶cicielom. Na pocz±tku XIX w. rz±d zdecydowa³ o sprzeda¿y tych dóbr. Ostatecznie, po perypetiach w³asno¶ciowych klucz z Wêglówka, Wi¶niow±, Wierzbanow± i Kobielnikiem zakupi³ po 1848 r. Adam Amon, od niego w 1860 r. Feliks hr. Romer. W koñcu XIX w. w Wêglówce, dot±d nale¿±cej do parafii w Wi¶niowej, z inicjatywy ksiêdza rodaka Jana Slósarza wybudowano w górnej czê¶ci wsi ko¶ció³ Matki Bo¿ej Anielskiej. Z czasem utworzono tu osobn± parafiê. W 1926 r. ks. Andrzej Murzañski przekaza³ fundusze na budowê nowego ko¶cio³a parafialnego w dolnej czê¶ci Wêglówki. Zdarzenie to po³±czone z zamkniêciem górnego ko¶cio³a po oddaniu do u¿ytku nowego (1939 r.), spowodowa³o podzia³ wsi na wiele lat. W okolicy kr±¿y³y nawet pog³oski o dwóch nienawidz±cych siê proboszczach, zabiegaj±cych o pochowanie zmar³ych na ich cmentarzu. Dopiero od 1952 r. msze odprawiane s± w obu ko¶cio³ach. W 1914 r. Wêglówka znalaz³a siê w strefie przyfrontowej, a ¶ladem tych wydarzeñ s± fortyfikacje polowe, zachowane w rejonie Weszkówki, Wêgierskiego i na grzbiecie £ysiny. W 1936 r. pochodz±cy w Wêglówki pracownik stacji astronomicznej na Lubomirze, W³adys³aw Lis, mi³o¶nik astronomii, dokona³ odkrycia komety. W latach II wojny ¶wiatowej wie¶ da³a przyk³ad patriotyzmu. Tadeusz Slósarz Æwiek z Wêglówki by³ w l. 1939-1940 organizatorem ZWZ w po³udniowej czê¶ci powiatu my¶lenickiego. W samej Wêglówce dzia³a³a silna komórka ZWZ-AK pod dowództwem Franciszka Kucharzaka ps. Orze³, podleg³a placówce w Wi¶niowej. W czasie pacyfikacji rejonu £ysiny, 15 IX 1944 r. od strony Wêglówki wyruszy³y w kierunku Lubomira kolumny niemieckie. Akcja zakoñczy³a siê spaleniem obserwatorium na Lubomirze. Na Wêgierskim oddzia³ hitlerowców zastrzeli³ 5 ch³opów przygl±daj±cych siê ca³ej operacji (dzi¶ w miejscu ka¼ni znajduje siê pomnik). W koñcu wrze¶nia 1944 r. w osiedlu Weszkówka (Wesfca) stacjonowa³y przez kilka dni oddzia³y Zgrupowania AK "¯elbet", a w pa¼dzierniku i listopadzie osiedle Pary³ówka by³o miejscem postoju dowództwa obwodu "Murawa" (ppor. Ko¶ciesza) i grupy "Odwet" (mjr Orion). Po wojnie miejscow± parafiê prowadzili Ksiê¿a Sercanie, którzy urz±dzili tu o¶rodek seminaryjny (pó¼niej przeniesiony do Stadnik). W Wêglówce powsta³ te¿ jeden z pierwszych o¶rodków ruchu oazowego w diecezji krakowskiej, odwiedzany czêsto przez ówczesnego bpa Karola Wojty³ê. Kultywowane s± liczne obrzêdy ludowe, a od starszych mieszkañców mo¿na us³yszeæ wiele dawnych legend i ciekawych opowie¶ci. W zwi±zku z planami odbudowy obserwatorium na Lubomirze w³adze gminne d±¿± do powstania w rejonie polany Pado³y na po³udniowych stokach Lubomira schroniska turystycznego.
Zabytki w Wêglówce
Starszy ko¶ció³ filialny pw. Matki Bo¿ej Anielskiej pochodzi z k. XIX w., przebudowany zosta³ w 1905 r. Ko¶ció³ parafialny pw. Matki Bo¿ej Nieustaj±cej Pomocy wystawiono w l. 1933-1939. Obie ¶wi±tynie s± murowane. W przysió³ku Wêgierskie znajduje siê murowana kapliczka z 1813 r. z figurk± Chrystusa Frasobliwego oraz krzy¿ przydro¿ny (¿elazny, XIX w.) na kamiennym postumencie. W os. Weszkówka stoi druga kapliczka (pó³. XIX w.) z obrazem MB Czêstochowskiej. Zachowa³y siê równie¿ drewniane domy i spichlerze z lat 1885-1920. W¶ród nich na szczególn± uwagê zas³uguje jedyna zachowana zagroda na Weszkówce (z 1914 r.) z oryginalnym wyposa¿eniem.
NieruchomoÅ›ci w Wêglówce
WiÄ™cej o Wêglówce
Na poniższych stronach można znaleźć wiÄ™cej informacji o miejscowoÅ›ci Wêglówka. Poniższe strony sÄ… również źródÅ‚em z których zaczerpniÄ™to opisy znajdujÄ…ce siÄ™ na tej stronie.
- www.ug-wisniowa.pl
- pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99gl%C3%B3wka_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie)
- Zdjęć z Wêglówki w serwisie Panoramio.com
Wêglówka w liczbach
| Wêglówka w liczbach | |
|---|---|
| Długość geograficzna | N 49.733966 |
| Szerokość geograficzna | E 20.08584 |
| Wysokość punktu | 435.8 m n. p. m. |
| Liczba ludności | 1 266 |
Wêglówka na mapie
ZdjÄ™cia z Wêglówki
Źródło: Zdjęcia pochodzą ze stron www.ug-wisniowa.pl, pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99gl%C3%B3wka_(wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie), , Panoramio.com
Ostatnia aktualizacja strony o Wêglówce dnia 2011.02.10